Badania archeologiczne wyprzedzające budowę obwodnicy Wicka, gm. Wicko, pow. lęborski, woj. pomorskie
Jaka jest cena nadzoru archeologicznego? Czy badania archeologiczne pod domek na działce budowlanej dużo kosztują? Czy muszę płacić za usługę archeologiczną?
Te i wiele innych pytań zapewne zadaje sobie każdy Inwestor, którego budowa wchodzi w kolizję ze strefą ochrony konserwatorskiej stanowiska archeologicznego i któremu Starostwo uzależniło wydanie zgody na budowę od „wyjaśnienia” sytuacji względem Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków lub jego delegatury. Czasami Inwestor dowiaduje się o obowiązku wykonania badań jeszcze wcześniej – od banku, który uzależnia udzielenie kredytu od uregulowania czynności względem WKZ (Wojewódzki Konserwator Zabytków).
Obecność archeologa na działce budowlanej często spotyka się z nieukrywaną niechęcią przedsiębiorców. Czynności związane z pracami archeologicznymi kontroluje Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków i wymagają one pozyskania odpowiednich decyzji administracyjnych, co wiąże się z czasem. Obsługa firmy archeologicznej jest natomiast dodatkowym kosztem. Czy w ogóle potrzebnym?
Badania archeologiczne
Obowiązek przeprowadzenia odpowiednich czynności archeologicznych na potrzeby inwestycji budowlanej w Polsce podlega ochronie prawnej. Dziedzictwo naszych przodków jest dobrem nas wszystkich i wszyscy jesteśmy za nie odpowiedzialni. W naszym kraju ochronę dziedzictwa kulturowego, oprócz konwencji międzynarodowych regulują:
- Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r., poz. 735) [KPA]: art. 104 § 1 i 2, 107 § 1 i 2 KPA;
- Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r., poz. 710 z późniejszymi zmianami) [Ustawa o Ochronie Zabytków]: art. 89 pkt 2, art. 91 ust. 4 pkt 4, art. 6 ust. 1 pkt 3, art. 36 ust. 1 pkt 5, art. 36 ust. 2a i 3 Ustawy o Ochronie Zabytków;
- Rozporządzenie Ministra i Kultury Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 sierpnia 2018 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r., poz. 81)[Rozporządzenie MKiDN]: §18 ust. 1, 3 i 4 Rozporządzenia MKiDN.
Reasumując, co to wszystko dla Inwestora oznacza?
Przystępując do budowy na wyżej opisanym terenie, przedsiębiorca zobowiązany jest na swój koszt pokryć niezbędne badania archeologiczne. Wiemy już, że „ucieczki” nie ma i musimy zatrudnić archeologa. Dotyczy to zarówno osób prywatnych, jak i deweloperów, gestorów sieci, leśnictw, gmin… wszystkich. Co dalej?
Nadzór archeologiczny przy budowie wieży w Marcinkowie, gm. Inowrocław, pow.
inowrocławski, woj. kujawsko-pomorskie
Nadzory archeologiczne lub wyprzedzające / ratownicze badania archeologiczne – ceny
Jaki zakres obowiązków nakłada na Inwestora WKZ? Co przedsiębiorca musi zapewnić w ramach planowanej budowy?
Wszelkie wymogi względem przedmiotowej inwestycji ustala odpowiedni dla danego obszaru Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków lub jego delegatura. To właśnie WKZ określa formę i zakres ochrony konserwatorskiej. W zdecydowanej większości są to nadzory archeologiczne bądź wyprzedzające / ratownicze badania archeologiczne (te, jak i pozostałe formy badań archeologicznych zostały szerzej omówione tutaj:
Nadzór archeologiczny jako forma badań prowadzony jest bezkolizyjnie względem inwestycji. Zatrudniony archeolog kontroluje prowadzoną budowę, sporządzając przy tym odpowiednią dokumentację konserwatorską. Forma ta zazwyczaj jest tańsza od regularnych badań archeologicznych, a także szybsza, bo kończy się wraz z etapem prac ziemnych budowy. Podstawą do wyceny kosztu prowadzenia nadzoru archeologicznego są przede wszystkim:
- czas prowadzenia prac ziemnych związanych z przedmiotową budową,
- rodzaj stanowiska archeologicznego, którego zasięg wchodzi w zakres budowy.
Systematyczne badania archeologiczne, takie jak archeologiczne badania wyprzedzające, czy badania ratownicze wiążą się z dłuższym czasem realizacji, bardziej skomplikowaną dokumentacją i innym trybem pracy terenowej, tak więc przekłada się to na nieco wyższe koszty obsługi archeologicznej. Cena usługi archeologicznej w takiej sytuacji każdorazowo ustalania jest indywidualnie w oparciu o szereg danych, w tym:
- rodzaj stanowiska archeologicznego wchodzącego w kolizję z inwestycją (archeolog bierze pod uwagę, czy to osada, cmentarzysko czy miejsce dawnych założeń miejskich itd. oraz czy stanowisko jest wpisane do rejestru, a także co dotychczas zostało na tym terenie odkryte);
- obszar przeznaczony pod badania;
- pora roku w której prowadzone mają być badania archeologiczne;
- możliwość wykorzystania sprzętu ciężkiego do prowadzenia badań (w niektórych sytuacjach WKZ może nakazać np. ręczne odhumusowanie terenu oraz przesiewanie urobku z uwagi na np. stanowisko osadnicze datowane na epokę kamienia);
- tzw. konserwacja i analizy specjalistyczne materiałów zebranych w trakcie badań (np. dendrochronologia, C14, badania antropologiczne, konserwacja zabytków metalowych / rogowych itd.);
- koszt opracowania wyników badań;
- warunki fizjograficzne (zadrzewienie / zakrzaczenie terenu, rodzaj gleb, poziom wód gruntowych itd.).
Co jednak, kiedy Inwestor nie wykona niezbędnych prac?
Temat konsekwencji zniszczenia stanowiska archeologicznego omówimy w osobnym wpisie. Tu chcielibyśmy jedynie zaznaczyć, że w świetle obecnych przepisów jest to przestępstwo, a WKZ może nałożyć na takiego Inwestora karę, która może sięgać nawet 500.000 zł.
Jeśli planują Państwo prace na działce budowlanej objętej ochroną konserwatorską – jesteśmy do Państwa dyspozycji. Bezpłatnie pomożemy Państwu ustalić z WKZ zakres i formę wymaganych badań, a następnie w Państwa imieniu pokierujemy całą procedurą formalną. Usługę prowadzimy kompleksowo, od pozyskania odpowiedniej zgody / decyzji WKZ na wykonanie badań archeologicznych, aż do zwolnienia obszaru objętego budową z ochrony konserwatorskiej. Zapewniamy konkurencyjne ceny badań archeologicznych i gwarancję sprawnie poprowadzonej współpracy. Zapraszamy do kontaktu (tutaj).